Kinh nghiệm sử dụng AI trong học tập đang trở thành xu hướng mới, giúp học sinh phát triển khả năng tự học, tư duy sáng tạo và nâng cao trách nhiệm công dân số trong thời đại công nghệ.
Hiểu đúng để sử dụng AI hiệu quả
Để áp dụng trí tuệ nhân tạo (AI) vào học tập một cách tốt nhất, học sinh cần nhận thức rõ bản chất của AI. AI không phải là “thầy giáo ảo” làm mọi việc thay thế con người mà đóng vai trò là công cụ hỗ trợ học tập, giúp tra cứu, gợi ý ý tưởng và cải thiện kỹ năng. Các ứng dụng phổ biến như ChatGPT, Gemini, Copilot… giúp tóm tắt văn bản, sửa lỗi ngữ pháp, đưa ra ý tưởng hoặc hỗ trợ lập trình. Tuy nhiên, học sinh phải kiểm chứng lại thông tin, không hoàn toàn tin tưởng vào AI mà cần đối chiếu với nguồn tài liệu chính thống.
Khi sử dụng AI, học sinh nên dùng vào hoạt động như:
- Giải thích khái niệm, tóm tắt nội dung bài học, so sánh các quan điểm đa chiều.
- Rèn luyện kỹ năng viết, xây dựng dàn ý, trau dồi phong cách trình bày.
- Học ngoại ngữ: luyện hội thoại, sửa lỗi, dịch thuật và tăng vốn từ.
- Ôn tập, kiểm tra: tạo thẻ từ, câu hỏi trắc nghiệm, mô phỏng đề thi.
- Phát triển tư duy phản biện bằng cách đối thoại, phân tích và kiểm chứng câu trả lời của AI.
Việc đặt câu hỏi thông minh rất quan trọng khi tương tác với AI. Học sinh nên hỏi đúng trọng tâm, cụ thể hóa cho từng môn học, đồng thời trao đổi nhiều lượt để chỉnh kết quả phù hợp, rèn kỹ năng giao tiếp và tư duy hệ thống.
Đạo đức và an toàn khi sử dụng AI
AI đem lại tiện ích nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro về đạo đức, bản quyền và bảo mật thông tin. Học sinh cần tuân thủ bốn nguyên tắc:
- Không gian lận, không dùng AI làm bài hộ để giữ tính trung thực và phát triển tư duy cá nhân.
- Tôn trọng bản quyền: luôn ghi chú nguồn, không coi tác phẩm của AI thành của mình.
- Bảo vệ thông tin cá nhân tuyệt đối, tránh cung cấp dữ liệu riêng tư lên các nền tảng không an toàn.
- Kiểm chứng thông tin, đối chiếu với sách giáo khoa, tài liệu, bài giảng uy tín.
Vai trò của giáo viên và nhà trường rất quan trọng trong việc tổ chức các chuyên đề giáo dục đạo đức số, xây dựng bộ quy tắc ứng xử công nghệ, giúp học sinh hiểu trách nhiệm khi dùng AI và tạo môi trường học tập khám phá.
Kinh nghiệm sử dụng AI trong học tập chính là sự kết hợp giữa tự học, sáng tạo, kiểm chứng và đạo đức số. Khi biết tận dụng AI đúng cách, học sinh sẽ phát triển tối đa năng lực bản thân, biến công nghệ thành người bạn đồng hành hiệu quả trong học tập hiện đại.
Nguồn: Báo Thanh Niên
